Cyrkowy
Rysunkowy
Dla dzieci
Etgara Kereta w Polsce przedstawiać nie trzeba. Jeden z najbardziej znanych współczesnych, "ciągle młodych'' pisarzy izraelskich, najczęściej tłumaczony w każdym razie. Jego książki wpisane zostały na listę lektur obowiązkowych w izraelskich szkołach. Absurdalny humor, rys (post)postmodernistyczny, klisze, symbole popkultury, slang. Wielbiciel Tarantina i Paula Austera. Żona aktorka, jedno dziecko. Właśnie: dziecko. Keret ma na swoim koncie także książkę dla dzieci.
Historyjka Tata ucieka do cyrku wyszła w Izraelu w 2000 roku, a zilustrowała ją Rutu Modan, jedna z najbardziej znanych izraelskich ilustratorek i autorek komiksów. Urodziła się w 1966. Pochodzi z rodziny o lekarskich korzeniach. Ojciec, Baruch Modan urodził się w Polsce, jego matka, a babka Rutu uratowała rodzinę przed zagładą w Warszawie, przeczuwając nieszczęście. Dziadek nigdy nie pogodził się z utratą polskiego życia i zmarł z nieprzystosowania i tęsknoty jako nieszkodliwy dziwak. Rutu mieszka z mężem i dwójką dzieci w Tel Awiwie. Jest w Polsce znana, choć jej nazwisko (i twórczość) nie wyszły poza wąski krąg zainteresowanych komiksem. Środowisko to u nas nieprzemakalne. W każdym razie, jeśli ktokolwiek z Was słyszał o Ranach wylotowych, wydanych u nas w zeszłym roku przez Kulturę Gniewu, to właśnie jej. Po opublikowaniu tego albumu w Stanach, dostała propozycję nie do odrzucenia od New York Timesa i tak powstał komiksowy blog, który pisała na ich łamach - Mixed Emotions, czyli Mieszane uczucia.
Ulubionym tematem Rutu Modan jest rodzina i rodzinne fotografie - motywy te przewijają się przez wszystkie jej prace. Mieszane uczucia opowiadają o jej życiu: o babci, z jednej strony znienawidzonej zrzędliwej staruszce, która wściubiała nos w nie swoje sprawy, nadając ton życiu, z drugiej dzielnej kobiecie, której Rutu Modan pośrednio zawdzięcza życie. O rodzinie samej Rutu i jej dylematach, zabawnych perypetiach genderopodobnych z przedszkolem w tle, krewnych, którzy zawsze wiedzą lepiej. Historie pisała razem ze swoją siostrą, Daną Modan, aktorką i prezenterką. Zadziwiające, jak wiele wspólnego mają przedwojenne warszawskie babcie, nieważne Żydówki czy Polki. Bardzo, bardzo ciekawe. I zabawne.
 |
| Mixed Emotions / New York Times |
 |
| Mixed Emotions / New York Times |
Oprócz obrazkowego Tata ucieka do cyrku Etgar Keret stworzył z Rutu Modan także komiks Nobody Said It Was Going to Be Fun / Nikt nie powiedział, że będzie zabawnie oraz Pizzerię Kamikadze i Ulice przemocy z Asafem Chanuką. Wszystko dla dorosłych. Rutu Modan, tak jak Keret, tworzy przede wszystkim dla dorosłych, ale nie tylko. Obiad z królową (2010) to jej książka autorska dla dzieci. Tu można odsłuchać wywiad, którego udzieliła BBC.
Wracając do naszych owiec, czyli keretowskiego taty i cyrku, dla którego ten pierwszy porzuca rodzinę na rzecz tego drugiego (by wrócić). Ten cyrk, myśląc o nim w kategoriach ludzi dorosłych, może być ''polityczny" - ucieczką od rzeczywistości. szczególnie w kraju ogarniętym przez wieloletni nierozwiazywalny konflikt. Ten cyrk, myśląc w kategoriach dorosłych i dzieci, to także życie codzienne, także pewien front, z niedojrzałymi ojcami i matkami obraczonymi ''całymi domami na głowach''. Ten cyrk to także separacja rodziców, którą rzadko udaje się przejść bezboleśnie dzieciom. Albo po prostu cyrk, coś kolorowego i szalonego, marzenie, czarodziejski świat, którego w zasadzie już nie ma, mit. Tu także historia opiera się na ulubionych przez Rutu motywach walki (a w zasadzie milczącej rezygnacji) pokoleń. Tatę fascynuje coś, co dzieci zupełnie nie kręci, ale nie chcą mu robić przykrości (szacunek), udają, że wszystko gra, potulnie ubierają się w najlepsze ciuchy i karnie idą do cyrku. Wizyta nie jest jednak w stanie okiełznać miłości taty do tematu, więc on i temat znikają razem w szerokim świecie, z którego ojciec jednak wróci odmieniony. Pozornie błache i po prostu zabawne, jest przede wszystkim o odkrywaniu ciekawych stron ''wroga'', a przez to odzyskiwania do niego prawdziwego szacunku, nie tylko tego narzuconego przez wychowanie i rodzinę. Historię co prawda napisał Keret, ale znają się z Modan nie od dziś, a i doświadczenie uchodźców z Europy łączy ich rodziny w niejednym punkcie. Zatem koniecznie przeczytajcie rysunkowego bloga Rutu Modan w NYT. To klucz, który otworzy drzwi do dodatkowego pokładu humoru tej niewinnej z pozoru książki dla dzieci.
I teraz najważniejsze: tę książkę będzie można niebawem kupić u nas i po polsku. Tata ucieka z cyrkiem wyjdzie na przełomie sierpnia i września dzięki wydawnictwu Nisza. Prawdziwa gratka dla wielbicieli książek twórców z pogranicza kultury dziecięcej i dorosłej.
Etgar Keret
il. Rutu Modan
tłumaczenia: zespół
format: 21 x 28 cm
okładka: twarda
stron: 40
Wydawnictwo Nisza
Premiera: sierpień / wrzesień 2011
Wygląda nieźle!
OdpowiedzUsuń