ZNIEWAGA

Dzisiaj przeżyłam największy zawód rodzicielstwa - moja córka nie chce czytać najważniejszej książki mojego dzieciństwa. Cóż za brak szacunku!  Jak ona mogła! Ta dzisiejsza młodzież nie zna świętości!

Świętością mojego dzieciństwa była Śpiewająca lipka.  Może was zawiodłam, bo nie były to dzieła Puszkina, ni Ulysses Joyce'a, ambitni Grimmowie, ni poetycki Andersen (oni zaszli mi za skórę w inny sposób).  Znajdowałam się do tego najwyraźniej w całkiem pokaźnym gronie zadżumionych lipką, ponieważ do czasu, gdy wznowiła dzieło to wielkopomne Media Rodzina, wydanie z 1973 roku osiągało na wolnym rynku zawrotne ceny.  Mnie nie kusiło, ja miałam swoją.  Już bez obwoluty (nieliczni mieli obwolutę, z ilustracją z bajki o Czarodziejskiej fujarce), ale za to z piękną trawiastą okładką tłoczoną w liście.  Choć ukochane, nie zaczytane.  Niestety nie pokażę go tutaj, bo najwyraźniej ktoś buchnął moją lipkę, uprowadził, może ukochał na osobności, a może niecnie przehandlował. Nie ma.

Czytaliśmy więc ''to nowe''.  Może dlatego nie chwyciło?  - Nie chcę tego czytać, mam dość.  Może była zmęczona? Może to zemsta za to, że nie dałam dzisiaj wybierzyć książki do wieczornej sesji?  Jak babcię kocham, nigdy tak wcześniej nie mówiła.  Wstrząśnięta jestem.

Pamiętam, co prawda, pierwszy zawód.  "Lipka czytana dziesięć lat później".  Dlaczego te bajki takie krótkie?  Chyba były kiedyś dłuższe?  Dlaczego już się kończą?!  Ja chcę, żeby były dłuższe!  Cóż, w dzieciństwie Śpiewająca lipka wydawała mi się dłuższa i bardziej ilustrowana niż była. Bogatsza, piękniejsza, pełniejsza.  Jak to w miłości. Nie da się tego racjonalnie wytłumaczyć. Bajka najulubieńsza, o lisicy, która wylizywała garniec, dała nawet imię każdemu, kto niecnie wyżerał najlepsze kąski z lodówki.  Ta bajka nie trwa nawet dwóch pełnych stron!

- Jak dziecku na imię?
- Wylizywacz Brudas.

"Obrazki", czyli ilustracje Heleny Zmatlíkovej, Wehrbergerovej z domu.  Tak wyglądała w 1994 roku.  Kochają ją chyba cały czas w Czechach...  Prosta charakterystyczna kreska wypełniona kolorem, duże nieproporcjonalne oczy, świńskie noski parobków i haczykowate klasy wyższej, nochale drwali i innych chłopów. Rysowałam takie w poszukiwaniu nosa doskonałego.  Albo ten wirek na główkach grzecznych chłopczyków.  Kajzerki musiały być chyba na nich wzorowane.  Serduszkowate listki, "elektryczne" diabły, a jak już narysowała włosek to był włochaty z najwłochatszych, choć prostą kreską maźnięty, miałam wrażenie, że osiadł mi na języku.  Każdą, nawet najmniejszą ilustrację ze Śpiewającej lipki wdrukowaną mam w katalog wizualnej pamięci.  Bieda na piecu, Janek-Polanek, czarnowłosy królewicz w studni, kogut z pierścieniem w dziobie, Holena o świńskiej twarzy, szewc z dziatwą w morzu dukatów. Sama nie wiem, czy to nie przekleństwo.

 Tak czy siak:  Ta zniewaga krwi wymaga! 


Śpiewająca lipka. Bajki Słowian Zachodnich
wstęp Tomasz Derlatka
posłowie Helena Kapeluś
ilustracje Helena Zmatlíková
przekład Ligia Jasnoszowa
wydawnictwo Media Rodzina
okładka twarda
format 18 x 23,5

Wydawnictwu dziękuję za udostępnienie egzemplarza.