LAS

Po porannej kawie chadzam na spacery do pobliskiego lasu. Przyjaciółka powiedziała, że sąsiedztwo lasu uszczęśliwia. W badaniach nie sprecyzowano dystansu, więc postanowiłam go na wszelki wypadek zmniejszyć. Nie biorę komórki.

Między stopą a ziemią powstaje napięcie, rodzaj polemos będącego początkiem myśli.*

Podczas pierwszego spaceru w ciągu pierwszych pięciu minut pięć razy pomyślałam o komórce. Potem poświęciłam jej resztę wyjścia, zastanawiając się nad mechanizmami, które stoją za moim przywiązaniem myśli. A było to tak: ruch uwolnił głowę, a ta poszybowała w stronę obowiązków. Odkopałam wszystkich, których w jakikolwiek sposób zawiodłam w ciągu ostatniego tygodnia i od razu chciałam wszystkie sprawy rozwiązać telefonicznie. To chyba było raz i dwa. Trzy. Pomyślałam o tym, jak pięknie i chciałam zrobić zdjęcie, żeby uwiecznić ten stan w jednym z nic nie znaczących za pięć dni kadrów, jednym z pięciu tysięcy tego roku i pięćdziesięciu tysięcy w moim komputerze. Cztery. Zobaczyłam ogłoszenie. Zginął pies. Poruszył mnie nie tyle sam fakt, ciągle coś lub ktoś ginie się wydaje, lecz absurd samego ogłoszenia. Czarno-biały wydruk zdjęcia z cyklu „co widzisz na załączonym obrazku”. Jakiś kształt. Pomyślałam, że to śmieszne i będzie nadawać się na fejsbuka. Pięć. Pamięć. Nie zapamiętujemy, lecz utrwalamy. Wyręczamy się sprzętem. Od tego momentu zaczęłam wiwisekcję.

Nie chciałem prowadzić życia, które nim nie jest, wszak życie to taki skarb; nie chciałem też rezygnować z niczego, chyba, że było to absolutnie konieczne.%

Co zmieniło mnie? Nie komputer i internet, choć poniekąd i naturalnie także, lecz telefon - możliwość noszenia świata w kieszeni. Miniaturyzacja technologii, możesz mieć wszystko, więc nie masz nic: ani zachwytu światem, ani wolności wynikającej z posiadania miniatury w kieszeni, strachem napawa cię jej brak. Dziesięć ostatnich lat to rozwój technologii w galopie, komunikacyjna rewolucja - wychowywałam dziecko w tle nieodwracalnych zmian podejścia do rzeczywistości: porzuciłam analogowe myślenie i w pracy, i w życiu - jak myśleć ma więc ono? Wylądowaliśmy w każdym razie w miejscu, z którego zdaje się nie być wyjścia. Poniekąd dlatego, że zajęci czymś innym, obrabowani zostaliśmy przez „tego trzeciego". Jak mówi w wyjątkowo przenikliwym i przygnębiającym wywiadzie Marcin Król  „Byliśmy głupi”: „Źródłem wszystkich naszych problemów jest upadek myślenia. […]. Myślenia, które traktowało samo siebie nieprawdopodobnie poważnie. Skupić się i przeczytać cztery kolumny czegoś istotnego bez żarcików, przerywników, czegoś, co nie zostało umajone atrakcyjnymi zdjęciami, filmikiem - to jest dziś wyczyn jak wyprawa na Marsa.” Zatem uparcie odmawiam symboli dobrobytu dzieciom, by zastopować choć na chwilę nieuniknione zdawałoby się procesy.

Koledzy syna uważają, że jestem G.Ł.U.P.I.A., bo nie chcę pozwolić mu na komórkę. Na komórkę, na tablet, na komputer, na sprzęt najwyższej jakości, bo tylko posiadanie takiego ma życiowy sens. Temat mojej głupoty i braku szczęścia poruszany jest obecnie codziennie i codziennie powtarzam te same głupoty: synu, uważam, że tak jest dla ciebie lepiej; nie potrzebujesz tego sprzętu, chcę, żebyś nauczył się poruszać w przestrzeni bez wspomagaczy, chcę żebyś patrzył i się nudził, wierz mi tak jest najlepiej (nie wierzy). Codzienność wielkomiejska mnie nie wspiera, choć szkoła, którą wybrałam tak. Przede wszystkim czuję (jednak) zaufanie do siebie. Zanim wpadnie, niech się wzmocni.

Thoreau niestrudzenie przestrzega: "Wszystko czynimy wedle mody, tak jak plemię Płaskogłowych zgodnie z obyczajem spłaszcza czaszki swych dzieci. Pośród wielkich mąk dopasowujemy się na niezliczone sposoby do naszego czasu".*

Moje poczynania właściwie wszystkim, prócz najbliższej rodziny wydają się być dziwne. Dlatego, by umocnić się w przekonaniu o słusznej drodze oraz podbudować podszepty intuicji naukowymi tezami, po ksiażkę Manfreda Spitzera Cyfrowa Demencja. W jaki sposób pozbawiamy rozumu siebie i swoje dzieci się udałam. De + mens = z (góry na dół) + spadanie. Upadek myślenia.  „Z wszelkich dostępnych dziś rozpoznań naukowych wynika, że komputer jest potrzebny do nauczania tak samo jak rower do nauki pływania [...]." „Rozpoznania naukowe" oczywiście w książce Spitzera - czasami emocjonalne, czasami naukowe.

Wychowanie to także przekazanie wiedzy o schematach, które pomogą w samodzielnym myśleniu, ujawnianie mechanizmów, dekonstrukcja obrazów, drogocenny czas w przestrzeni realnej, w której dzieci się rodzi i chce by żyły.  Dorosłym trudno jest się oprzeć nałogom, nadrabiają w dwójnasób niedobór z własnego dzieciństwa. Sami nie zauważają, że technika przejęła za nich myślenie - GPS sprawił, że coraz trudniej orientują się w terenie, książka adresowa w telefonie, że nie pamiętają nawet telefonu do najbliższych, czytnik lub tablet, że nie czują potrzeby posiadania ani jednej książki, samochód, że się nie ruszają, wielu nie zdaje sobie nawet sprawy z tego, jak wiele decyzji podejmuje za nich Google. A dzieci? „[…] dziś dzieci stanowią dla strategów wolnorynkowych, zajmujących się nowymi mediami i edukacją, najważniejszą grupę potencjalnych konsumentów.”#

15 lipca 2013 roku Honorata Martin opuściła mieszkanie w Gdańsku, by podjąć wyzwanie „Wyjścia w Polskę", które de facto stało się dojściem do Wrocławia. Zapiski dokumentujące wydarzenie umieszczono na wystawie „Artysta w Czasach Beznadziei" (BWA). Jej artystyczną akcję nazwano „samotną tułaczką". Nie wiem, czy miała komórkę, bowiem w opisie stoi: artystka wychodzi [...] dosłownie porzucając wszystko, co definiuje ją jako artystkę i jako taką - jako konkretny "byt społeczny": materialne wyposażenie (bierze ze sobą tylko zmianę odzieży, śpiwór i psa), zawiesza celowość twórczego działania (nie określa założeń ani kierunku marszu), rezygnuje z identyfikacji z jakąkolwiek definicją sztuki, a nawet z mediowania tej definicji w kontakcie z napotkanymi podczas wędrówki mikrospołecznościami".  A przecież są zdjęcia i film, a na nich pot i łzy...

W każdym razie „w czasach beznadziei" wyjście „normalnego człowieka" z domu i bez telefonu często nazywa się zaginięciem...

Na pytanie o drogę, Thoreau odpowie tak, jak Zaratustra w pieśni „O duchu ciężkości": "Taka oto jest moja droga; gdzie jest wasza?"*

*  cytaty z tekstu Tadeusza Sławka Ujmować. Henry David Thoreau i wspólnota świata
% cytaty z książki Walden, czyli życie w lesie
#  cytaty z książki Cyfrowa Demencja. W jaki sposób pozbawiamy rozumu siebie i swoje dzieci

Cyfrowa Demencja. W jaki sposób pozbawiamy rozumu siebie i swoje dzieci
Manfred Spitzer
tłum. Andrzej Lipiński
okładka miękka
stron 340
format 15 x 21 cm
wyd. Dobra Literatura 2013

Walden, czyli życie w lesie
Henry D. Thoreau
tłum. Hanna Cieplińska
okładka twarda
stron 391
format 13 x 20,5 cm
wyd. PIW 1991