O kanonie literatury w kontekście wychowania dzieci dyskutuje się nie od dziś. List opublikowano wiele, jest z czego czerpać. Edukacja muzyczna niestety cały czas nie dopracowała się podobnych spisów. Nie jesteśmy narodem muzykującym, w szkole tylko nieliczni grywali proste utwory na flecie, bądź śpiewali w chórze (i tu się odnajduję). Nawet ci jednak najcześniej nie wynieśli z zajęć szkolnych rzetelnej wiedzy muzycznej, ani w warstwie samego tworzenia, czyli grania bądź śpiewu (zakładam, że to nie narodowy gen dyskryminuje nas w tym względzie), jak i wiedzy, dotyczącej historii muzyki. Postanowiłam zwrócić się do znajomych muzyków i ludzi muzyką się zajmujących. Każda osoba przygotowała 10 utworów, które jej zdaniem powinien znać każdy piętnastolatek. No, powiedzmy dziesięć. Najczęściej okazywało się, że lista rozrasta się w różnych kierunkach.
Dzisiaj Asia Jasińska - muzyk, anglistka, socjolog. Pracuje jako wykładowca na Uniwersytecie Warszawskim na wydziale Lingwistyki Stosowanej, robi doktorat z socjologii. Pisze muzykę do tekstów poetów. Jej muzyczne inspiracje to Ravel, Debussy i Vivaldi, ale także Jarrett, Corea czy Cohen. Założycielka i liderka zespołu Vento. Osoba o niespożytej energii pozytywnej, jak sama się określa: miłośniczka oliwek, jazzu i podróży.
1. Muzyka dawna:
Chorał gregoriański
- Bogurodzica - polski przykład śpiewu gregoriańskiego (jednogłos), XIII w.
2. Barok:
Jan Sebastian Bach (1685-1750)
- Msza h-moll - kwintesencja wielogłosowego kunsztu Bacha, katolicka msza napisana przez protestanckiego kantora;
- Das Wohltemperierte Klavier zbiór 48 preludiów i fug na "instrument klawiszowy równomiernie temperowany", arcydzieło prezentujące kontrapunktyczny talent Bacha;
- koncerty brandenburskie to połączenie tradycyjnego concerto grosso z koncertem instrumentalnym; przejaw nowoczesnego presymfonicznego myślenia muzycznego.
Antonio Vivaldi (1678-1741)
- Cztery pory roku op.8 to cykl 4 koncertów skrzypcowych, wybitny przykład muzyki ilustracyjnej, pełnej kolorów.
3. Klasycyzm:
Wolfgang Amadeusz Mozart (1756-1791)
- Requiem d-moll - msza żałobna, jeden z największych, najpiękniejszych utworów sakralnych o niezwykłej historii powstania;
- opera Don Giovanni - historia Don Juana, opera uchodzi za jedną z największych i najpiękniejszych jakie kiedykolwiek napisano, muzyczna ilustracja poważnych i komicznych treści.
4. Klasycyzm:
Ludwig van Beethoven (1770-1827)
- IX symfonia to ostatnia symfonia kompozytora, zwana "Symfonią radości" dzięki finałowej kantacie do słów "Ody do radości" Schillera, pierwsza w historii symfonia wokalno-instrumentalna tzn. z udziałem głosu ludzkiego;
- V symfonia to bardzo popularny i najczęściej wykonywany utwór muzyki poważnej, napisany przez niesłyszącego już kompozytora, motyw główny zwany jest "motywem losu";
- sonata na fortepian Księżycowa to jedna z najsłynniejszych sonat w historii muzyki, doczekała się licznych odniesień w popkulturze.
5. Romantyzm:
Franciszek Schubert (1797-1828)
- Pieśni, np. Pstrąg, to przykład romantycznej pieśni, muzycznej ilustracji poezji romantycznej.
6. Romantyzm:
Fryderyk Chopin (1810-1849)
- II koncert fortepianowy f-moll z piękną II cześcią Larghetto to koncert na fortepian z towarzyszeniem orkiestry symfonicznej, przykład stylu chopinowskiego charakteryzujacego się swoistą harmoniką, poetyckim liryzmem, nawiazaniami do polskiej muzyki ludowej.
7. Opera romantyczna:
Giacomo Puccini (1858-1924)
- Tosca lub Madame Butterfly - przykłady XIX wiecznej opery włoskiej, widowiskowej, o niezwykłej inwencji melodycznej, dramatycznym libretcie pełnym egzotycznych odniesień.
8. Szkoły narodowe:
Modest Musorgski (1839-1881)
- Obrazki z wystawy to 10 miniatur fortepianowych inspirowanych akwarelami Hartmanna, utwór znany w instrumentacji Ravela, bogactwo muzycznej inspiracji jest tu niezrównane, nastrój zmienia sie od groteski do wzniosłosci, Musorgski w swojej muzyce starał sie oddać ducha rosyjskiego;
Piotr Czajkowski (1840-1893)
- I koncert fortepianowy b-moll to jeden z najbardziej znanych na świecie koncertów fortepianowych z charakterystycznym motywem głównym, wykorzystuje ukraińskie melodie ludowe, francuską piosenkę;
Maurice Ravel (1875-1937)
- Bolero - najsłynniejszy utwór kompozytora zbudowany z dwóch myśli muzycznech, narastających w niepowstrzymanym crescendo; obsesyjna powtarzalność głównego tematu tworzy napięcie. Warto też posluchać Koncertu fortepianowego G-dur z niezwykłą cześcią II Adagio assai;
Antonín Dvořák (1841-1904)
- IX symfonia "Z nowego Świata" to czteroczęściowy utwór, do którego napisania zainspirowała Dvoraka Ameryka. Nie zawiera melodii amerykańskich, lecz swoją energią odzwierciedla amerykańskiego ducha. Zawiera słynne solo rożka angielskiego w II części Largo.
9. Muzyka współczesna (XX - XXI w.):
Igor Strawiński (1882-1971)
- balet Święto wiosny to obraz obrzędu w pogańskiej Rusi, dzieło dzikie, pełne pierwotnych rytmów, ostrych wspołbrzmień, przykład nowej muzyki wykraczającej poza stałe metrum i tonalność (neoklasycyzm);
Witold Lutosławski (1913-1994)
- Koncert fortepianowy - czteroczęściowy utwór na orkiestrę, nawiązuje do muzyki Chopina, Brahmsa, Liszta w sposób współczesny;
Henryk Mikołaj Górecki (1933-2010)
- III symfonia „Pieśni żałosnych” - utwór na sopran i orkiestrę, przejmujący, utrzymany w wolnym, medytacyjnym nastroju. Utwór ten przyniósł Góreckiemu międzynarodową sławę.
3 komentarze:
Świetny pomysł, Zorro!
Cieszę się, że w pierwszym zestawieniu znalazło się trochę muzyki współczesnej. Według mnie jest świetna dla dzieci. Obserwuję moje podczas relacji z Warszawskiej Jesieni - dobrze ją czują.
Ale muzyki dawnej dałabym więcej. Dobrze, już nie marudzę:) Czekam na kolejne typy:)
Każdy ma swoje typy :)
Śmiało zatem pisz, co byś dodała.
Super, Zorro, już od dawna uważam, że zamiast czytania solmizacyjnego (!?!) i przymusowych chórów służących akademiom ku czci (to ja, mam nadzieję, że coś się zmieniło od tamtego czasu... pewnie w ogóle muzykę zlikwidowali :() powinno się dzieciaki niemal na pamięć uczyć kawałków muzyki.
Prześlij komentarz