99% ██████████████]

ŚWIĄTECZNE PODPOWIEDZI (z losowaniem)

Właściwie przez cały rok to robię na KSIĄŻKACH OBRAZKOWYCH, czyli wirtualnej półce obrazkowej, ale rzadko w tak skondensowanej formie: podpowiadam, czego szukać, by nie żałować, i jak wygląda pokazać. Gdy nadchodzi Boże Narodzenie, uruchamiam się, przypominając w nawałnicy propozycji, że książkę kupując można zawiesić się pomiędzy konsumpcją, a duchowością w efektownym kulturalnym geście. Wchodzę w techniczne szczegóły. Czasem rozdaję przekupstwa. Tak będzie i tym razem. Na samym końcu. Dla niecierpliwych małe unowocześnienie przekazu przy pomocy ciotki HTML.

NIE WIDZĘ PRZESZKÓD

Pamięć mam słabą, dowcipów nie pamiętam. Prócz tych kilku, które sprowadzone do chwytliwego grepsu dźwięczą w mózgu, gdy przyjdzie na nie pora. I tak mottem stał się słaby skądinąd, ale jakże życiowy dialog między ślepymi końmi.

- Myślisz, że wygramy Wielką Pardubicką?
- Nie widzę przeszkód.

NAGRODA PARY PREZYDENCKIEJ

Pałac Prezydencki ogłosił nazwiska laureatów I edycji Nagrody za twórczość dla dzieci i młodzieży.

Są nimi:

w kategorii film: Andrzej Maleszka,

w kategorii literatura: Joanna Papuzińska,

w kategorii muzyka: Andrzej Hundziak,

w kategorii sztuki plastyczne: Józef Wilkoń,

w kategorii teatr: Maciej Wojtyszko.

MOC PREZENTÓW

Właściwie od dawna zbierałam się, żeby napisać o...

a) tym, co dają nam dzieci i ich edukacja, poza ogólnie przyjętymi prawdami,

b) książkach do prac ręcznych, od rysowanek do papieru składania,

c) poczuciu mocy.

Trzy powyższe punkty kumulują się w tym wpisie, ale tylko na chwilę, a do tego dosyć niedbale. 

JASNOWIDZE

Wydawnictwo Dwie Siostry ogłasza międzynarodowy konkurs na projekt ilustrowanej książki dla dzieci JASNOWIDZE 2014.  Nazywa go „pierwszą edycją", więc jest nadzieja, że tą drogą nie tylko w tym roku będzie się wyłaniało ciekawych twórców.

JÖRG MÜLLER

Niebawem nowy RYMS (nr 24), tam także, jak zawsze, „Obce strony". Tym razem obcym będzie Jörg Müller i jego Das Buch im Buch, im Buch - jedna z wieloznaczeniowych książek autotematycznych. Modelowy przykład przenikania się światów, opowiada o środkach książki obrazkowej, ale nie nurza się wyłącznie we własnym sosie. Jak przystało na rzecz ponowoczesną, udowadnia, że jest erudytką. Książka, a za nią skryty autor. Tak naprawdę bardziej „skryty", niż skryty (po szczegóły odsyłam do „Rymsa").

KSIĄŻKA ROKU

Zbliża się grudzień, a z nim najważniejsza nagroda dla książki dziecięcej - Książka Roku polskiej sekcji IBBY.

Lista zgłoszonych tytułów jest długa. Jury w składzie Anita Wincencjusz-Patyna, Małgorzata Cackowska i Krystyna Rybicka wytypowało na razie książki i jej autorów do nagrody graficznej (za Magazynem „Ryms"). Oto oni, oto one, tytuły, autorzy, autorki.

O JEDEN PIERD ZA DALEKO [spoiler]

Czwórka dwunastolatków zamknięta w kiblu z tabletem (prezent urodzinowy od dziadków, na psa urok). Rechocze. Sześciolatka wije się z zazdrości pod drzwiami.

- To nie dla ciebieeeeeeee!

BLEXBOLEX

B l e x b o l e x    
(1966)
urodzony Bernardem Grangerem.

Inspiracje: Jacques Tati i kryminały, Włodzimierz Lebiediew i rosyjscy plakaciści, zatem nie bez kozery kojarzyć się może z dobrze nam znanym drukiem niedoboru. Skąd ten raster? Z sitodruku.

Poza tym? Ligne claire, czysta linia, w tym przypadku płaski druk szablonowy z nutą dadaistyczną w dowcipie zestawień, art-deco w syntetyzmie. Warstwowość opowieści na miarę Bruno Munariego - nakładanie wielogłosu podobne do gry Plus/Minus. Zresztą wiele gier przywodzi mi na myśl, bo to zabawa w przestrzeni pomiędzy książką i jej czytelnikiem. Zatem Story Cubes, Dixit; ale nie tylko gry, także teksty wierszem dr. Seusa (Co się wydarzyło na ulicy Morwowej)

A o czym? Samo życie. Proza poezji, poezja prozy.

* * *

PAŃSTWO WIDZI DZIECI

11 sierpnia Pałac Prezydencki ogłosił powołanie kapituły Nagrody za twórczość dla dzieci i młodzieży w składzie:

Piotr Dumała – animator,

Maciej Klimczak – Podsekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta,

Grzegorz Leszczyński – badacz literatury dziecięcej,

Jerzy Moszkowicz – dyrektor Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu,

Joanna Olech – autorka książek dla dzieci,

oraz Anna Seniuk – aktorka, odtwórczyni niezapomnianych ról w spektaklach dla dzieci.

RYMS 23

Jest LATO 2014, jest nowy Ryms, nr 23, poświęcony podróżom. Ja udaje się, jak zwykle w „Obce Strony", tym razem tam, gdzie patrzy David Wiesner.

W magazynie także m.in.:
- o książce Tam, gdzie mieszkają dzikie stwory,
- o prozie marynistycznej,
- o ilustracjach Wiesława Majchrzaka,
- także wywiad z Grzegorzem Gortatem, autorem powieści dla nastolatków,
- i o podróżach w wielu ujęciach.

Polecam.

WAKACJE W DOLINIE MUMINKÓW

Wakacje co roku obowiązkowo choć przez chwilę rozgrywam w Dolinie, tam wszystko staje się nieostre; rzekłabym „bajkowe", gdybym wierzyć miała w niewinność parobczaną, a że nie wierzę, po prostu: inne, odległe i bezludne.  Zasięgu tam nie ma nawet pekapeczanego - już pociąg tam nie jeździ, dworce dawno przestały płakać po swojej dawnej świetności, piękna katastrofa, proszę państwa, Polska Be odjechała od Centrali.

70 LAT

Gdy po raz pierwszy paliło się miasto, moja babcia stała na ganku podwarszawskiego letniska, właśnie dowiedziała się, że jest w ciąży. Chciała zakryć oczy, nie widzieć, ale rzuciły się na nią kobiety, dziecko będzie oszpecone, prawa ręka bezwładnie osunęła się po lewej. Gdy w tym mieście paliło się już na dobre, 4-letnia dziewczynka z olbrzymim naczyniakiem, czołgając się, zbierała wodę z liści kapusty, do picia. Ciągle na letnisku, to były długie wakacje. 29 lat później istota z organicznie wpisaną wojną urodziła mnie, przejściową, kolejne 29 lat i ja, następną, już czystą. Wszystko razem tak niedawno. 

Prawie codziennie mijam niewiedzialne groby - 12 ton tylko z jednej dzielnicy, 70 lat.  O tym nie da się napisać dla dzieci, więc w wielu symbolach próbujemy wraz z nimi zrozumieć DLACZEGO.

GROŹNE KSIĄŻKI

Tym razem obłożyłam w „Politykę".  Starą „Politykę". Od nr 24 i niegodnego pisma opinii tekstu na temat kontrowersji związanych z Pierwszą książką mojego dziecka - nie kupuję (czego i wam życzę).   20-tki mogą więc być pechowe, dlatego tym razem zlokalizowałam się w pierwszej dziesiątce, dokładniej mówiąc w tramwaju nr 9. Nią pełzłam z robotniczej Woli na szemraną Pragę via Centrum. Warszawa, Polska, Europa, Świat. Co tam! Wszechświat. Generalnie bez granic.

TRUDNO DOBRAĆ TYTUŁ

Jako lekturę do tramwaju mknącego bez klimy z plebejskiej Woli na warszawską internacjonałkę o dźwięcznej nazwie „Trakt Królewski" biorę Twoje kompetentne dziecko Jespera Juula, ale żeby nie było, żem taka ostatnia, obkładam w gazetę (wyborczą): co mi współpodróżujący będą współczuć być może. 

DZIKIE STWORY

Od miesiąca jest - książka, którą wydano 60 lat temu: Tam, gdzie mieszkają dzikie stwory. O jego autorze, Maurice'ie Sendaku pisałam już na blogu, także w Rymsie.  Zapraszam do wysłuchania audycji przygotowanej przez Aldonę Łaniewską-Wołłk dla Dwójki (Program 2 Polskiego Radia). Mówią: Anna Czernow, Agnieszka Graff i Monika Obuchow.

Tam, gdzie mieszkają dzikie stwory 
Maurice Sendak
format 23 x 25 cm
okładka twarda
wyd. Dwie Siostry 2014

NA LUDOWO

Gdybym miała sama siebie zapytać, czy lubię, musiałabym odpowiedzieć, że jednak nie lubię, a dźwięk skrzypiec wywraca mi trzewia na odwyrtkę, nie mówiąc już, co robią dudy. Gdybym jednak miała zapytać, czy potrzebna, powiedziałabym, że naturalnie, bo pamięć o niej jest pamięcią o korzeniach, które nawet jeśli bardzo chcemy, by były gdzie indziej, uparcie meandrują pod wiejską chałupą, nie szlacheckim dworkiem. Muzyka ludowa, zmora dzieciństwa.  Radio katowało cepeliadą, gdy łaknęło się popu.

LITEROBRAZKI

W poniedziałek zaczyna się w Bydgoszczy III Festiwal Książki Obrazkowej - Literobrazki. Atrakcji moc, nie tylko książkowych. Serdecznie zapraszam, ponieważ a) sama tam będę (--> sobotnie spotkanie: „Książka obrazkowa jako antidotum na infantylizację kultury skierowanej do dzieci"), b) festiwal odbywa się pod patronatem Fundacji Z.O.R.R.O.Z, którego odnogą jest tenże oto ZORROBLOG vel BLOG ZORRO vel ZNAK ZORRO (może się kiedyś zdecyduję).

WYCHOWAĆ DZIECKO. JAK?

Jedną z najposępniejszych kart historii jest sprawozdanie z warunków życia dziecka u różnych ras ludzkości, cywilizowanych i pierwotnych. [...] Dziecko uważano za własność rodziców i państwa. W Ameryce wcześniej powstało towarzystwo ochrony zwierząt (1823) niż towarzystwo ochrony dzieci (1874). William A. White „Higiena psychiczna wieku dziecięcego", Nasza Księgarnia, Warszawa 1937.  

Napiszę jeszcze o tej książce.  Tymczasem zapraszam dzisiaj do TVP Kultura, gdzie o 21 w Hali Odlotów rozmawiamy z Katarzyną Janowską i Maksem Cegielskim o tym, jak wychować dziecko. A że  (jak wiadomo) nie ma gotowego przepisu, gadać można w nieskończoność. Dziś wieczorem ograniczą nas ramy programowe.  A w nich: Anna Smolar, Maciej Stuhr, Jacek Żakowski, Małgorzata Terlikowska i Magdalena Śniegulska.  Oraz Jerz Igor w osobie Jerzego Rogiewicza (premiera płyty, na którą złożyło się Polaków wielu w niedzielę na warszawskiej Barce, Skwer im. Tadeusza Kahla, 512 kilometr Wisły).

Poza tym: w Teatrze Nowym premiera „Pinokia" w reżyserii Anny Smolar, a w Teatrze Studio „Jak zostałam wiedźmą" Agnieszki Glińskiej (nowy tekst Doroty Masłowskiej). Po prostu Dzień Dziecka w Warszawie. Oby tak co roku. Oby tak we wszystkich miastach Polski.

MUZEUM UTRACONE

Marta Ignerska dla Muzeum Utraconego.



Więcej Marty Ignerskiej, w tym animacje dla Bunkra Sztuki, tu --- > *

MIASTO POEZJI (MAŁE I DUŻE)

Lubelskie MIASTO POEZJI po raz trzeci gości twórców kultury dziecięcej. W tym roku zgromadzeni goście wystąpią wg klucza zatytułowanego:  „Książka obrazkowa: świat pomiędzy słowem a obrazem".
Zaprosić mi miło, ponieważ w tym roku będę częścią trójgłowego panelu edukacyjnego, ale zanim do tego dojdzie (a także po tym, gdy to się stanie) wydarzy się co następuje:

MOŻE MOŻE

Szukałam źródeł swojej niechęci do zajęć zorganizowanych: „miastowych wyjść weekendowych", które z założenia mają integrować rodzinę, więc dzieci obowiązkowo stawiają się z obstawą. Myślałam, że chodzi o te zabrane mojemu synowi nożyczki, dawno temu, gdy miał trzy lata, ale to chyba nie były nożyczki, a on miał lat 4. Może to był klej. Zniknął bez pytania nim z rąk jego dotknął stołu. Co tam gadać z cudzym dzieckiem, i tak nie wiadomo, czy mówi: „nie, nie można wziąć", czy też „nie, nie będę już używał".

KULTURA DLA DZIECI

Marzec zazwyczaj elektryzuje ngo-sy (fundacje i stowarzyszenia) werdyktem Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego -  „to be or not to be" dla wielu, „to be" dla polityki kulturalnej, czyli wszystkich. Zarówno w zeszłym roku, jak i w tym, przyniósł wiele kontrowersji, z których najważniejszą dla twórców i sympatyków kultury dziecięcej była ponowna dotacja dla Pierwszej książki mojego dziecka. Zeszłoroczny protest nie przyniósł spodziewanego rezultatu, czyli przyjęcia przez Ministra Kultury Bogdana Zdrojewskiego zaproszenia do rozważań nad kształtem polityki kulturalnej, mimo że list otwarty podpisało wiele osób.

MAŁPA W TOBIE

Pewne dziewczyny chciały dobrze. Chciały przez sztukę, a może przede wszystkim rzemiosło, pracę rąk po prostu, dotrzeć do dziewczyn z warszawskiego pogotowia opiekuńczego. Wymyśliły, że wciągną je w tworzenie współczesnego obrazkowego pamiętnika.

Pochodną szczytnego celu jest konkurs otwarty na taką właśnie obrazkową rejestrację - pictrebooka, artbooka, czy też zina, jak go zwał, tak go zwał, coś z obrazkami, pomysłem i sercem lub umysłem - BOOK ME ONE. Całością zawiaduje Fundacja ONE, działają Monika Krzesiak i Kama Rokicka.  Szczegóły na stronie.

Polecam, bo jestem za robótkami; nie tylko ja. Także bohaterka mojego najnowszego artykuły dla „Magazynu o książkach dla dzieci i młodzieży RYMS":  Wyobraź to sobie, czyli rzecz o Lyndzie Barry.

Co daje tworzenie? Podobno może odblokować jednostkę psychicznie. Tak twierdzi Barry (a jeśli zna się jej biografię, łatwo w to uwierzyć) i propaguje nieświadome ruchy ręką, z których potem , być może uda się wysupłać jakieś kształty. Spirala.

A więc RYMS i BOOK ME ONE.

Odnajdźcie w sobie małpę.

MĘŻCZYŹNI DZIECIOM

Jeśli coś w ogóle mnie polsko-muzycznie rusza, to są to produkcje zgrupowane wokół wytwórni Lado ABC. Nie tylko mnie. Jednym z ulubionych kawałków moich dzieci jest Oh, yeah  Mitch and Mitch, w skrócie i spolszczeniu Miczów.

KRÓLOWA ŚNIEGU / Snedronningen

Baśnie Andersena, choć przepiękne, napawały mnie głębokim smutkiem. Podejrzewam, że to one (w wydaniu z szancerowskimi ilustracjami) podsycały we mnie dziecięcy strach przed odrzuceniem i samotnością, śmiercią rzeczywistą, bądź symboliczną. Także dlatego, że nie ukrywały tropów w zwierzęcym przebraniu, lecz obsadzały w głównych rolach dzieci. Kawałek, który ukłuł Kaja w serce, zorał mi duszę.  „Ty żyjesz, chociaż martwe masz powieki / Bo w sercach dzieci trwać będziesz na wieki", napisano Andersenowi na grobie. Nie tylko ja? 

WANIENKA Z KOLUMNADKĄ: spotkanie

Moja córka dostała na imieniny książkę. Brzydką książkę. Słownik polsko-angielski. Brzydki, głupi (hasła od czapy), na paskudnym papierze (grubym kredowym), zilustrowany nie dość, że niewprawnie i niechlujnie, to jeszcze straszliwie opracowany graficznie. Ale to na imieniny, więc milczę jak grób. Ona chce się uczyć, szczególnie angielskiego, więc czyta nabożnie po kolei, zakładką zaznacza, gdzie skończyła. W pewnym momencie konstatuje zrezygnowana i trochę zawstydzona, cichutkim głosikiem: „Ale ona jednak jest brzydka..." Czuję jak serce jej się kraje.

JAK W FILMIE

Noc w operze (to nie jest ten film)

Z urzędnikami jest jak z tym bohaterem pewnego filmu.

Siedzi człowiek w operze, miejsce na tanim balkonie, słabo widać, więc się wychyla. Wychyla się za bardzo i wypada, prosto do kanału (cóż za bieg okoliczności). Głupio tak, wszyscy patrzą, jedni oburzeni, inni rozbawieni. No po prostu wielkie faux pas. Co tu robić? Udowodnić, że tak właśnie miało być. W każdy piątek nasz bohater skacze więc z balkonu. No to jest już akcja. Błędu nie ma.

Tak też jest z naszym ministrem. 800 tysięcy z odwołania po raz drugi na najgorszą książkę ostatnich dziesięciu lat, a w środku słowo „piękna". Zaczynamy licytację, no bo przecież w tym kontekście drugi list z prośbą o spotkanie nadałby całej produkcji posmaku arcykomediowego. Zatem: czy za rok znowu skoczy, żeby udowodnić, że wcale się nie pomylił? Marzec, zapamiętajcie ten miesiąc, początek wiosny, zmierzch nadziei.

Promocja Pierwszej książki mojego dziecka (to jest ten film?)

Na zdjęciu wszyscy wypadli dobrze.


Niebawem w Warszawie w Cafe Kulturalna także będziemy się fotografować ze źle zaprojektowanymi książkami.


PS. A może taki film nigdy nie powstał? Nie szkodzi. Trzeba by go wymyślić. Inaczej idzie zwariować.

JA

Dzieckiem będąc patrzyłam w lustro, bo mnie dręczyło, czy ja to ja. Dokładnie pamiętam, gdzie wisiało (lustro) i jak wyglądało (lustro), nie pamiętam za to jak wyglądałam (ja). Tu pomocne są zdjęcia, a reszta? Czy jeśli nie patrzę w lustro, poniekąd znikam? Czy to co widzę jest prawdą o mnie niepodważalną, czy też wyznaczają mnie spojrzenia innych? A co jeśli świat znika?  Gdy nie patrzę.  Zaglądałam więc pod lustro. Lacan byłby ze mnie dumny.

MARCIN SZCZYGIELSKI ::: WYWIAD

Marcin Szczygielski z mamą (1974)

MARCIN SZCZYGIELSKI (1972) ::: pisarz, dziennikarz, grafik. Debiutował w 2003 roku książką dla dorosłych PL-BOY. Dziewięć i pół tygodnia z życia pewnej redakcji. Pierwszą powieść dla młodzieży wydał w 2009 roku. OMEGA z ilustracjami Bartka Kocięby (Arobala) zdobyła tytuł Książki Roku 2010. Od tamtej pory Marcin Szczygielski łączy zdawałoby się niemożliwe na polskim gruncie - pisanie dla (bardzo) dorosłych (14 tytułów) i zupełnie nie dorosłych (5 tytułów), kolekjonując kolejne nagrody i wyróżnienia (PTWK, IBBY, Konkurs literacki im. Astrid Lindgren). Gdyby nie zaczął pisać dla dzieci, prawdopodobnie dla mnie i dla wielu jego talent pozostałby nieodkrytym (na pewno dzieciom pozostałby obcy). Na nowym gruncie Marcin Szczygielski nie tyle pokazał się z innej strony, co doskonale wpasował w znaczącą lukę - niedobór współczesnych opowieści dla dzieci starszych. Jest to także znacząca jakościowo obecność.

Zadałam kilka pytań, część z nich mi kazano, część kazałam sobie sama. Was także zachęcam do ich zadawnia w komentarzach. Wszystkie przekażę Marcinowi Szczygielskiemu, a ostatnią jego powieść, Arkę czasu tej osobie, na pytanie której bohater dzisiejszego wywiadu zdecyduje się (mam nadzieję) odpowiedzieć. Rozwiązanie 28 maja, kiedy to na torcie jubilata pojawią się 42 świeczki.

CONCEJO - BIEŃCZYK ::: OBRAZ - SŁOWO

LAS

Po porannej kawie chadzam na spacery do pobliskiego lasu. Przyjaciółka powiedziała, że sąsiedztwo lasu uszczęśliwia. W badaniach nie sprecyzowano dystansu, więc postanowiłam go na wszelki wypadek zmniejszyć. Nie biorę komórki.

Między stopą a ziemią powstaje napięcie, rodzaj polemos będącego początkiem myśli.*

BIBLIOTEKA NA ZAWSZE

Biblioteki - szkolne i dzielnicowe - były ważnym miejscem mojego dzieciństwa, jednak nie pamiętam ani jednej relacji ja-bibliotekarka. Widzę konkretne miejsca, nieskończone rzędy papieru pakowego i klepkę. Biurko w oddali. Świętą ciszę.  W bibliotece nie można było bowiem rozmawiać nawet o książkach, nawet, jeśli w niej całej była tylko jedna jedyna bibliotekarka - strażniczka księgozbioru.  Z biblioteki wziął się mój kot, na imię było mu Lew, choć nie siedział pod półką z Tołstojem. Wyciągałyśmy go zza kaloryfera z przyjaciółką. Tak więc żadna bibliotekarka nie odcisnęła piętna na moich wyborach, chyba ważne było, żeby tak jak my im, one nam nie przeszkadzały, gdy po kolei wypożyczałyśmy książki z listy „literacki kanon XX wieku”.

- Dzień dobry, chciałem pożyczyć „Władcę much”.
- A ile masz lat?

PRACE RĘCZNE

2014

Rozpoczęło się odliczanie. Ósmy dzień nowego roku. Jak na razie nikt niczego nie wydał, ale oczekiwania są wielkie. Wszystkiego się można spodziewać. Jeśli w zeszłym pojawiła się sześciometrowa harmonijka i się nie rozpada, nawet pop-up zdaje się być niestraszny.  Z drugiej strony rynek, czyli  my, czyli fascynaci książki, nie zadowoli się już byle czym, a coraz bardziej doskwiera banalność wielu publikacji, słabe teksty. W Nowym Roku więc życzę sobie i wam, żeby prócz oglądania było co czytać - żeby pojawiły się prawdziwe picturebooki - żeby każdy środek wyrazu mówił rzecz unikalną. A jeśli polityka, to tylko kulturalna.  Może polskie seriale dla dzieci?  Czuwajcie!